Wypad klucze.
Będąc nauczycielem, możesz nie tylko spotkać się z uczniami z całego globu, możesz też swoich uczniów do takiego spotkania przygotować – może będziesz uczyć obcokrajowców, może weźmiesz udział w wolontariacie za granicą, a może zorganizujesz dzieciakom wymianę. Będąc uczniem, możesz uczyć się języka w każdym zakątku świata i zobaczyć, że twoje rozumienie języka jest inne niż samego rodzimego mówcy. Znajomość pojęcia języka w kontekście kulturowym jest niezbędna. Język ma służyć komunikacji i tylko przy uwzględnieniu innych kultur i różnych stanowisk, jesteśmy w stanie uczyć (się) języka w jego najlepszym znaczeniu, języka którego dziś tak bardzo potrzebujemy.
Tym wpisem chcę wam przypomnieć, że (niejednokrotnie) klucz odpowiedzi i pozornie idealny plan lekcji, mogą się okazać zbędne, bo poprawnych odpowiedzi może być tak wiele jak atomów we wszechświecie. Nie stawajcie okoniem absurdyzmom odpowiedzi i pytań, absurdem jest myśleć jednotorowo i tego wymagać nie tylko od ucznia, ale też od nauczyciela.
Łapcie tutaj 7 pozycji socjolingwistycznego badania (źródełko), które nie tylko pokazują różnice w postrzeganiu światu między ludźmi zachodu i ludźmi wschodu (a pomyślcie ile jeszcze takich różnic istnieje na poziomach niżej, łolaboga!), ale stanowią też doskonałą przenośnię katapulty do obalenia muru z kluczy odpowiedzi w nauce języków:
1. Wszechświat
Najpierw respondenci badania zostali zapytani jak postrzegają uniwersum.
Zachód: ludzie odpowiadali, że przestrzeń kosmiczna jest pusta, jest to miejsce, w której planety i inne obiekty dryfują i istnieją niezależnie od otoczenia
Wschód: od czasów starożytnych aż po dzisiejsze wierzy się, że wszechświat wypełniony jest energią, która sprawia, że każdy obiekt w przestrzeni kosmicznej jest od siebie zależny
I stąd wzięły się inne różnice w procesach myślowych czy tworzeniu się języków.
2. Obiekt i jego właściwości
Tym razem przechodniom został pokazany drewniany klocek o kształcie cylindra. Zapytano ich, które z widocznych na obrazków obiektów bardziej go przypomina:
a. niebieski plastikowy klocek o kształcie cylindra
b. drewniany klocek o kształcie prostopadłościanu
Zachód: niebieski cylinder, większość ludzi wskazała na kształt, który ma większe znaczenie niż właściwość
Wschód: drewniany prostopadłościan, uzasadniano, że najważniejszy jest skład, bo po rozbiciu tego obiektu, jego właściwości pozostaną niezmienione
3. Pojęcie całości
Na tapetę wskoczyły dwa obrazki, podobne do tych niżej. Badani zostali poproszeni o wybranie, co bardziej przypomina całość.
Zachód: całkowitość indywidualnych obiektów – całość tworzy zbiór elementów – trochę tak jak z puzzlami
Wschód: jedność – całość tworzy pewnego rodzaju jednorodność elementów
POZOR!
To właśnie stąd wzięły się między innymi różnice koncepcyjne w gramatyce języków:
Języki zachodnie: duży nacisk na różnice między liczbą pojedynczą, a mnogą
Języki wschodnie: nie ma potrzeby wskazywania konkretnej ilości obiektuDlatego, jeśli wydasz polecenie dzieciaczkom ze Stanów Zjednoczonych i z Chin:
Eat some fruits!
Odpowiedzą:
Amerykanin: Which fruit? How many?
Chińczyk: Fine.
4. Co widzisz?
To pozornie banalne zadanie miało na celu zbadanie różnorodności i złożoności pracy naszego mózgu. Ludzie mieli na zadanie popatrzeć na zdjęcie i powiedzieć co widzą.
Jak się okazuje, mózg może wykonywać skrajne różnie operacje w stosunku do (pozornie) tego samego obiektu:
Zachód: aktywuje się część mózgu skupiająca uwagę na pojedynczych elementach
Wschód: dezaktywuje się część mózgu skupiająca się na pojedynczych elementach, wyraźne są wszystkie obiekty
POZOR!
Jeśli w podróży poprosisz o zdjęcie Amerykanina, to otrzymasz efekt po lewej stronie, a gdy Azjatę, po prawej:
Już wiadomo kto i dlaczego wymyślił selfie.
5. Leksyka
Pod lupę była również wzięta codzienna komunikacja między mamą i dzieckiem. Obserwowano jak matki bawią się, a przy tym rozmawiają ze swoimi dzieciaczkami.
Zachód: mamy skupiają się na rzeczownikach i nazywaniu obiektów
Wschód: przewaga czasowników, mamy skupiają się na interakcjach między obiektami
POZOR!
Ten mały szczegół może mieć również przełożenie na języki. Nie ma się co dziwić, kiedy sugerując dolewkę herbaty:
Zachód proponuje: More tea?
Wschód proponuje: Drink more?I już nie odważyłabym się powiedzieć, że któraś z tych dwóch propozycji jest mniej lub bardziej poprawna.
6. Przyczyna i skutek
Jak zbadać postrzeganie przyczynowości i skutku? Pokazać ludziom obiekt i prosić o podanie przyczyny jego właściwości. Respondentom pokazano niebieską kulę i zapytano: dlaczego ten obiekt jest niebieski?
Zachód: taka jest jego właściwość i koniec
Wschód: energia otoczenia sprawiła, że ma taką barwę
W skrócie, na wschodzie wierzy się, że efekt przyczyny i skutku jest bardziej złożony niż nam się wydaje. Na zachodzie ludzie nie doszukują się kompleksowości, bo przestrzeń pomiędzy elementami jest pusta.
POZOR!
Jeśli chcecie studentom/uczniom zadać napisanie sprawozdania z zamachu na World Trade Center, nie oczekujcie jednego schematu, bo w treści znajdziecie:
Zachód: tragizm wypadku, kontekst nie ma znaczenia
Wschód: wypadek, kontekst: opóźnienie pociągów; ludzie, którzy nie dotarli do pracy
7. Kategoria i relacja
Jeśli ktoś pokazałby wam zdjęcie małpy, pierwsze wasze skojarzenie padłoby na inne zwierzę czy banany?
Zachód: panda
Wschód: banany
Ludzie zachodu myślą kategoriami, a ludzie wschodu interakcjami.
Ucząc (się) języka, miejcie to proszę – ludziczki – na uwadze.
Čusanky, M.